Kpt. pil. Antoni Sym

Antoni Sym urodził się 14 lutego 1911 we Lwowie. Był synem Alfreda i Janiny z domu Hupałowska. Antoni miał dwoje młodszego rodzeństwa: Marię [8.11.1914 – 27.02.2006] i Tadeusza [10.11.1916 – 5.04.1994].

Ojciec Antoniego Alfred Sym [1883 – 1919], pracował w administracji kolejowej jako asystent kolejowy we Lwowie. Najpóźniej latem 1914, rodzina Symów przeniosła się z Lwowa do Złoczowa, gdzie Alfred Sym został zatrudniony jako adiunkt kolejowy na stacji Złoczów.

Złoczów został 1.11.1918 zajęty przez wojsko Zachodnio-Ukraińskiej Republiki Ludowej. Nowe władze ukraińskie zażądały deklaracji lojalności ze strony polskiej administracji. Gdy kolejarze solidarnie odmówili, zostali poddani bezprzykładnym represjom i wielu z nich po nieludzkich torturach zostało zabitych. Alfred Sym zginął śmiercią męczeńską wieczorem 27 marca 1919.

Antoni w wieku 8 lat stracił Ojca. Matka, mając trójkę małych dzieci musiała liczyć na pomoc rodziny zamieszkałej w pobliskich Woroniakach.

Antoni uczęszczał do szkoły w Złoczowie: powszechnej (1919-1921) i gimnazjum (1921-1929), następnie odbył studia na Uniwersytecie  we Lwowie (kierunek chemia). Studia, które ukończył przed sierpniem 1937, przebiegały z przerwami, z powodu służby wojskowej. Był członkiem Aeroklubu Lwowskiego i brał udział w wielu zawodach lotniczych pilotując samolot RWD-8.

Po wybuchu wojny przeleciał samolotem do Rumunii, a stamtąd dotarł do Francji, skąd został skierowany do Anglii. Tam otrzymał przydział do Dywizjonu 304.

Zaginął w czasie lotu bojowego nad Hawrem w nocy z 6 na 7 maja 1941. Jego ciała nie odnaleziono. .

Antoni Sym nie zdążył założyć własnej rodziny.

Antoni jesienią 1919 roku rozpoczął edukację już w polskiej szkole. Przed reformą szkolnictwa w 1932, składała się na nią 4-letnia szkoła powszechna i 8–letnie gimnazjum. Złoczów chlubił się swoim Gimnazjum Humanistycznym im. Króla Jana Sobieskiego, założonym jeszcze za CK monarchii w 1873 . Antoni Sym, absolwent klasy VIIIa, otrzymał świadectwo maturalne 5 lipca 1929 o godz. 12.

Prawdopodobnie jesienią 1929 rozpoczął studia we Lwowie na Wydziale Matematyczno – Przyrodniczym Uniwersytetu im. Jana Kazimierza na kierunku chemicznym. Przed sierpniem 1937 ukończył studia z tytułem magistra. Znał w mowie i piśmie język angielski i francuski.

W okresie od 12.09.1932 do 20.09.1933 odbył służbę wojskową, w tym po półrocznym szkoleniu ukończył 20.08.1933 Szkołę Podchorążych Rezerwy Lotnictwa (SPRL) w Dęblinie. Miesięczny staż (21.08 – 20.09.1933) odbył w 6 Pułku Lotnictwa stacjonującym w Skniłowie pod Lwowem.

W części cywilnej lotniska mieścił się Aeroklub Lwowski, którego był aktywnym członkiem jeszcze przed rozpoczęciem służby wojskowej. Brał udział w zawodach lotniczych na RWD-8. Największym jego sukcesem było zajęcie drugiego miejsca w Krajowych Zawodach Lotniczych w 1937. 

Antoni Sym zaliczył jeszcze dwa szkolenia lotnicze w wojsku: pierwsze w dniach 7.08 –16.09.1934 i drugie w dniach 1.09 – 10.10.1937, zakończone awansem na podporucznika rezerwy – pilota eskadrowego z przynależnością służbową do 6 Pułku Lotnictwa.

Od 15.01.1938 podjął pracę pilota komunikacyjnego w PLL LOT. Pośrednio wiemy, że latał do większości krajów będących w siatce lotów LOT: do Anglii, Francji, Holandii, Belgii, Jugosławii, Węgier, Rumunii, Bułgarii, Grecji, Palestyny, Litwy, Łotwy, Estonii oraz Finlandii. Był pilotem komunikacyjnym III kategorii.

Po wybuchu wojny dostał polecenie zaopiekowania się samolotem aerofotogrametrycznym PLL LOT (SP-AMH), Fokker F.VIIIB/3m znajdującym się w Ogrodzienicach k. Grójca, będącym na czas wojny rezerwą sprzętową samodzielnego plutonu fotolotniczego, podporządkowanego szefowi Wojskowego Instytutu Geograficznego. Dnia 5.09.1939 był I pilotem tego samolotu w  przelocie do Tończy/Starej Wsi (obecnie Starawieś) k. Węgrowa, a 8.09.1939 do Żabczyc k. Pińska. Następnie 13.09.1939 poleciał do Czerniowiec, a stamtąd do Bukaresztu Băneasa. Tam samolot został zatrzymany i zajęty przez Rumunów. 

Do Francji dotarł przez Marsylię 30 października, gdzie otrzymał przydział do Dywizjonu bojowego Glenn Martin. Prawdopodobnie w pierwszej turze został skierowany na szkolenie pilotów do Anglii, gdzie w Blackpool wstąpił do Polskich Sił Powietrznych. Otrzymał numer identyfikacyjny P-0014. Z dniem 24.08.1940 został przypisany do Dywizjonu 304, nazajutrz po jego sformowaniu na poligonie RAF-u w Bramcote.

Chrzest bojowy Dywizjonu 304 odbył się 25 kwietnia 1941. Celem było bombardowanie portu w Rotterdamie. W tym pierwszym locie bojowym uczestniczyły dwie maszyny typu Vickers – Wellington.

W pierwszej (NZ- A R1230) dowódcą był por. pil. Antoni Sym z załogą: ppłk pil. Piotr Dudziński (dowódca dywizjonu), mjr naw. Julian Wojda, sierż. radiotelegrafista (rtg) Leon Hampel, ppor. strz. Stanisław Duchnicki i sierż strz. Stanisław Białek.

W drugiej( NZ - M R2852) dowódcą był por. pil. Kazimierz Czetowicz z załogą: ppor. pil. Jerzy Iszkowski, kap. naw. Bronisław Lewkowicz, chorąży rtg. Józef Apanasewicz, sierż. strz. Adam Sankowski oraz chorąży strz. Władysław Thier.

Drugi lot bojowy załoga Antoniego Syma wykonała 29 kwietnia. I tym razem również celem było bombardowanie portu w Rotterdamie. Trzeci lot bojowy w dniu 2 maja odbył się nad Emden.

Kolejny lot bojowy zakończył się tragicznie. Antoni Sym na Wellingtonie NZ – IC R1443 wystartował w dniu 6.05.1941 o 2201 z lotniska Syerston (Nottinghamshire). Celem nalotu, w którym uczestniczyło 17 maszyn typu Vickers – Wellington, były instalacje niemieckie w Hawrze. Samolot por. Antoniego Syma został najprawdopodobniej zestrzelony przez artylerię przeciwlotniczą zainstalowaną na specjalnie przystosowanych do takich celów statkach i spadł do Morza Północnego.

Zginęli wszyscy: por. pil. Antoni Sym, ppor. naw. Feliks Sobieralski, ppor. strz. Stanisław Duchnicki, sierż. pil. Władysław Żołnowski, sierż. rtg. Leon Hampel i sierż. strz. Stanisław Białek. Po pewnym czasie morze oddało ciało śp. Feliksa Sobieralskiego ( Nordwijk , Holandia) i ciało śp. Władysława Żołnowskiego (południowa Anglia). Ciała śp. Antoniego Syma nie odnaleziono.

• podporucznik rezerwy od 10.10.1937
• Pilot Officer (P/O) od 24.08.1940
• Flying Officer (F/O) od 1.03.1941
• porucznik od 20.03.1941
• kapitan - pośmiertnie
• Krzyż Walecznych – pośmiertnie
• Medal Lotniczy (dwukrotnie) - pośmiertnie
• Nazwisko Antoniego Syma jest wyryte na monumentach poświęconych pamięci poległych polskich lotników podczas IIWŚ: w Londynie (Northolt) i na Polu Mokotowskim w Warszawie.

• Sprawozdania szkolne Gimnazjum w Złoczowie – Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa.
• Sprawozdanie z działalności polskiego lotnictwa komunikacyjnego za okres pierwszego roku wojny, Henryk Górecki, ze zbiorów Archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie.
• Teczka personalna por. Antoniego Syma  z Archiwum RAF w Northolt.
• Lista Krzystka.
• Portal Aircrew Remembered.
• Opracowanie przygotował Prof. dr hab. Antoni Jan Sym – wnuk leśnika Antoniego Syma, brata Afreda Syma - ojca pil. Antoniego Syma.
• Zdjęcia pochodzą z prywatnego archiwum Artura Moniuszki.